Wydrukuj tę stronę

TERMINOLOGIA - K

KABŁĄCZEK SKRONIOWY – ozdoba w formie kabłąka z esowatym zakończeniem jednego z ramion, powszechnie stosowana we wczesnym średniowieczu. Kabłączki takie przymocowywano pojedynczo lub po kilka do tekstylnej opaski otaczającej głowę (tzw. CZÓŁKA) (G.M.)

KAMERYZACJA – ozdabianie kamieniami szlachetnymi i ozdobnymi (B.A.)

KANAK – zob. NASZYJNIK

KAPLERZ – zob. ZAWIESZENIA NA SZYJĘ

KARABIŃCZYK – zob. ZAPINKA

KEUM – BOO – to stara technika koreańska stosowana do dzisiaj, wykorzystywana przez współczesnych artystów złotników. Technika ta polega na pokrywaniu przedmiotów srebrnych lub ich fragmentów, cienką blachą z czystego złota. Cienkie blaszki złota nie są przyklejane lecz trwale powiązane z podłożem metodą dyfuzji. Przedmiot lub element srebrny, który będzie pokrywany złotem, po przygotowaniu należy podgrzać do odpowiedniej temperatury, następnie pęsetką nakładamy wcześniej wycięte elementy ze złota. Po nałożeniu na ciepłe srebro, złoto dociska się w miejscu przeznaczenia wypolerowanym stalowym gładzikiem. (B.A.)

KITA (staropol. FOGA, KOMETA, TRZĘSIENIE) – ozdoba w formie sterczącego pędzla, wykonana z piór, włosia lub blaszek ujętych u dołu w bogatą zwykle oprawę z kamieni szlachetnych. Niekiedy kita przybierała formę skośnie osadzonego ogona komety lub skrzydła ptasiego. Służyła do dekoracji nakryć głowy damskich i męskich (w tym także szyszaków bojowych), uprzęży koni, a w nowszych czasach (szczególnie w 2 poł. XVIII w.) fryzur kobiecych – zwana wtedy EGRETĄ (zob. także SZKOFIA) (G.M.)

KLAMRA – zob. ZAPINKA

KLEJNOT – przedmiot ozdobny, wykonany z kosztownych materiałów (G.M.)

KUCIE – najwcześniej stosowany sposób obróbki metalu było kucie polegające na kształtowaniu przedmiotu przez uderzenie młotkiem w kawałek metalu leżący na twardym podłożu. Metal uderzany jest młotkiem w taki sposób, aby przybrał żądany kształt. Kucie można przeprowadzić na gorąco i na zimno (KLEPANIE).  (B.A.)

KNEBELEK – guziki podłużne w formie kołeczków przetykanych przez pętelki (G.M.)

KOLCZYK – ozdoba zawieszana na płatku ucha w dolnej części muszli usznej; najczęściej wykonywana w formie obręczy lub wisiora z odmykanym kabłączkiem. Kolczyk może być umocowany zaciskiem (jak współczesny KLIPS) lub przetknięty przez otwór przekłuty w płatku ucha; zob. też ZAUSZNICA (G.M.)

KLAMRA – zob. ZAPINKA

KLEJENIE – połączenie za pomocą kleju w złotnictwie spotyka się czasami tam, gdzie połączyć trzeba dwa metale, których nie można zlutować (np. srebro z tytanem) lub nie ma możliwości połączenia przez wykorzystanie rozszerzalności metalu pod wpływem temperatury. Zaletą jest to, że można łączyć dwa materiały. Proces klejenia to dwie operacje: nałożenie kleju na klejone elementy oraz odpowiednie unieruchomienie i dociśnięcie łączonych elementów. (B.A.)

KLEPANIE – kształtowanie przedmiotów z blachy poprzez uderzenia młotkami. Różni się od kucia tym, że blachy obrabiane są na zimno i są to blachy do 2 mm grubości. Podczas klepania blacha jest rozciągana, zgniatana i wciągana tak, aby powstał przedmiot o oczekiwanym kształcie. (B.A.)

KLIPS – współczesny rodzaj kolczyka, umocowanego zaciskiem do płatka ucha. (G.M.)

KOLIA – zob. NASZYJNIK

KOMETA – zob. KITA

KORONKA  rodzaj ażurowej oprawy PIERŚCIENIA, w której kamień ujęty jest kilkoma delikatnymi „łapkami”. (G.M.)