Wydrukuj tę stronę

TERMINOLOGIA - O

OBRĄCZKA – zob. PIERŚCIEŃ

OBRĘCZ – zob. PAS

OBRÓBKA UBYTKOWA – podstawowa metoda obróbki metalu.  Trzeba elementy przedmiotu narysować na materiale, a następnie je wyciąć.  Narysować – trasować, tzn. przenieść rysunek na materiał przy pomocy przyborów, mierząc wszystko dokładnie przyrządami pomiarowymi. Podczas tej operacji powstają ubytki. (B.A.)

ODLEWNICTWO – odlewnictwo dzieli się na rodzaje w zależności od kilku czynników, od rodzaju użytego do odlewu metalu, od rodzaju formy, do której będzie wlewany metal: formy jednorazowe – piaskowe i skorupowe oraz formy wielokrotnego użytku – składane, wykonane z metalu, od materiału, z którego wykonane będą modele: modele wtapiane lub wypalane, od metody zalewania formy metalem: grawitacyjne polegające na wlewaniu bez żadnego wspomagania – działa tylko ciężar wlewanego metalu; odśrodkowe – siła odśrodkowa pomaga wypełnić formę roztopionym metalem; próżniowe – próżnia zasysa roztopiony metal i wspomaga w dokładnym wypełnieniu formy; podobnie działa odlewanie próżniowociśnieniowe. Dodatkowym podziałem może być podział wynikający ze sposobu czy zastosowania pieca, w którym będzie topiony metal: piece elektryczne, indukcyjne, łukowe, gazowe, koksowe czy też starożytne dymarki. (B.A.)

ODLEW NA WOSK TRACONY – znana od czasów starożytnych metoda wykonywania odlewów z metalu. Model obiektu wykonuje się z wosku i dodaje doń podłużne elementy – oczywiście też z wosku – które będą spełniać funkcję kanału wlewowego oraz niekiedy kanałów odpowietrzających. Całość zatapia się w płynnej, gipsopodobnej masie ogniotrwałej (np. gresso) tak, aby końce elementów z wosku, mających spełniać funkcję kanału wlewowego i ewentualnie kanałów odpowietrzających, pozostały na powierzchni formy gipsowej. Po zastygnięciu formę zawierającą w środku oryginał woskowy podgrzewa się i wypala. W trakcie tej operacji wosk „znika” – wypala się lub odparowywuje, pozostawiając swe negatywowe odwzorowanie wewnątrz gipsowej formy. Wejściem do tegoż negatywu jest puste miejsce – otwór na powierzchni, czyli wlot kanału wlewowego. W ten otwór wlewa się w roztopiony metal, który powinien wypełniać całą negatywową przestrzeń formy. Następnie usuwa się formę gipsową metodami mechanicznymi (pokruszenie, rozbicie, wypłukanie) i pozostaje odlew metalowy, który po przeprowadzeniu właściwych procedur obróbki mechanicznej (odcięcie kanału wlewowego, zastosowanie technik cyzelskich) będzie wiernym odwzorowaniem oryginału woskowego, „utraconego” podczas wygrzewania formy. (J.A.R)

OKSYDOWANIE – to potoczna nazwa postarzania lub czernienia srebra i stopów zawierających miedź. Oksydowanie to inaczej utlenianie, uzyskiwanie ciemnego zabarwienia na powierzchni odbywa się przez tworzenie warstewki siarczków srebra i siarczków miedzi. Trafniejszym określeniem jest patynowanie, czyli nadawanie przedmiotowi sztucznego wyglądu starego –  spatynowanego. (B.A.)