TERMINOLOGIA - P

PAS – oprócz swej roli funkcjonalnej pełnił nieraz rolę czysto dekoracyjną – bywał bogato zdobiony elementami metalowymi nanizanymi na taśmę lub też wykonany z łączonych przegubowo segmentów albo ogniw łańcucha. Zapinany na KLAMRĘ (zob. ZAPINKA). Metalowe paski noszone przez kobiety w XVII w. nazywano OBRĘCZAMI. (G.M.)

PĄGWICA – zob. GUZ

PIASKOWANIE - sposób uzyskiwania matowych, satynowych powierzchni. Proces piaskowania polega na wyrzucaniu sprężonym powietrzem piasku, który uderzając w powierzchnię obrabianego przedmiotu kaleczy ją. (B.A.)

PIERŚCIEŃ – ozdoba palca, dawniej noszona na wszystkich palcach dłoni nie wyłączając kciuka; niekiedy również noszona na palcach stóp, zwłaszcza u ludów pozaeuropejskich. Może posiadać najrozmaitsze formy – od najprostszych, gładkich OBRĄCZEK do rozbudowanych ozdób dekorowanych kamieniami szlachetnymi. Oprócz kamieni oprawiano w pierścienie małe talizmany, małe zegarki, a nawet ołtarzyki; niekiedy umieszczano w nich skrytki. Spotyka się także pierścienie rozkładane. Popularnym rodzajem pierścienia jest SYGNET, mający w oprawnym kamieniu wyryty techniką INTAGLIO herb lub inne godło, stanowiący tłok pieczętny. Klasyczna budowa pierścienie jest tak pomyślana, że oprawny w nim kamień ma oświetlenie od spodu, co wzmaga jego grę świateł, zaś sam pierścień jest dobrze osadzony na palcu i utrzymuje się w odpowiednim położeniu.  Taki pierścień składa się z SZYNY – obrączki mocującej całość na palcu, dwu wsporników podtrzymujących oprawę kamienia, która z kolei składa się z ażurowej BIZY od spodu i PLATY na wierzchu. PLATA w swej centralnej części ma oprawiony główny kamień, zaś na jej obrzeżu umieszcza się towarzyszące drobne kamienie lub inne zdobienia. W nowożytnych pierścieniach spotykanym powszechnie rodzajem ażurowej oprawy jest KORONKA, w której kamień ujęty jest kilkoma delikatnymi „łapkami”. (G.M.)

PIŁOWANIE  obróbka ubytkowa różnego rodzaju pilnikami mająca na celu usunięcie części materiału po to, by uzyskać wymagane kształty i wymiary detalu, odpowiednią gładkość powierzchni. W pracowni złotniczej używa się wielu pilników o kilku wielkościach nacięć i różnie ukształtowanych. (B.A.)

PLATA – część PIERŚCIENIA

POLEROWANIE – to proces polerowania, czyli wygładzania powierzchni. W dawnych czasach , gdy polerowanie z konieczności wykonywano ręcznie, najczęściej stosowanym sposobem było wygładzenie powierzchni gładzikami wykonywanymi  z agatu, krwawnika lub polerowanej stali. Polerowanie mechaniczne dzieli się na polerowanie obracającymi się tarczami polerskimi z użyciem past i polerowanie w urządzeniach, w których czynnikami polerującymi są różne materiały wprowadzane w ruch kilkoma sposobami.  (B.A.)

POŁĄCZENIA BLACHARSKIE  (inaczej FELCOWANIE) połączenie blach polegające na zagięciu brzegów, tak aby powstały w przekroju dwa zazębiające się haczyki, które zostają następnie dociśnięte. (B.A.)

POŁĄCZENIE GWINTOWE  stosowane głównie w budowie maszyn zaliczane są do połączeń rozłącznych. Połączenia gwintowe dzieli się na bezpośrednie, gdy jedna z części jest wkręcana w drugą lub pośrednie, gdy części łączone są za pomocą śrub lub wkrętów i nakrętek. (B.A.)

POWŁOKI GALWANICZNE – tworzenie trwałych powłok metalowych na innych metalach oparte jest na zjawiskach fizycznych. Zajmuje się tym procesem dział galwanotechniki zwany galwanostegią.  Tworzy się powłoki cienkie ochronne i ozdobne ora powłoki grubsze konstrukcyjne z twardych metali na częściach maszyn, które poddawane są dużym obciążeniom. Osadzanie odbywa się w roztworach wodnych soli tych metali. (B.A.)